Instituut Gak Fellowships

Doel van het fellowship van Instituut Gak is om onderzoekers die onderzoek verrichten op het terrein van de sociale zekerheid en arbeidsmarkt(beleid), een studieverblijf van vijf maanden aan het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS-KNAW) aan te bieden. Gedurende deze periode kan de onderzoeker zich volledig wijden aan onderzoek en wetenschappelijke verdieping in een inspirerende, interdisciplinaire en internationale omgeving. De Instituut Gak fellow krijgt een werkplek op het NIAS in hartje Amsterdam, en, indien nodig, huisvesting. Daarnaast ontvangt de fellow (in het geval van een onderzoeker die niet verbonden is aan universiteit of onderzoeksinstituut) of de universiteit/onderzoeksinstituut van de fellow (in het geval van een onderzoeker met een vaste aanstelling) een maandelijks bedrag van € 2.500.
Het fellowship staat open voor alle onderzoekers met minimaal drie jaar post-doc ervaring. De voorkeur gaat uit naar onderzoekers tussen drie jaar en tien jaar na hun promotie.
De oproep voor is open tussen maandag 28 oktober en maandag 9 december 2024 (12.00 uur).
Meer informatie: Instituut Gak Fellowship | NIAS (knaw.nl)

Voor de Instituut Gak Fellowships zijn onderstaande kandidaten geselecteerd. Zij houden zich elk aansluitend bezig met wetenschappelijk onderzoek, reflectie en/of verdieping op eerdergenoemde gebieden.

Dr. Paulien de Winter
Universiteit Utrecht

Streng handhaven zonder menselijke maat leidt tot nadelige gevolgen voor burgers. Van een repressieve verzorgingsstaat verschuift het beleid meer naar een verzorgingsstaat met oog voor de menselijke maat, waarbij overheidsinstanties meer rekening houden met persoonlijke omstandigheden van burgers. Street-level bureaucrats spelen hierbij een cruciale rol. Hun beslissingen worden onder meer beïnvloed door werkplekcultuur en informele normen. In dit onderzoek focus ik op de invloed van groepsdynamiek op handhavingsstijlen en hoe groepsprocessen kunnen bijdragen aan een mensgerichte benadering bij handhaving door overheidsinstanties.

Meer details over haar onderzoek

Nieuwsbericht Universiteit Utrecht

Looptijd: februari - juni 2025
Dr. Benedikt Goderis
Sociaal en Cultureel Planbureau

Goderis wil meer inzicht krijgen in de mate waarin de bijstandsuitkering en andere inkomensondersteuning voor mensen met weinig geld hun doel bereiken. Hij kijkt daarbij zowel naar landelijk beleid als naar hulp vanuit gemeenten en liefdadigheidsorganisaties. Daarnaast zal het onderzoek zich ook richten op het verklaren van verschillen in de hulp die groepen burgers krijgen, zoals bijvoorbeeld de verschillen tussen werkenden en werklozen.

Meer details over zijn onderzoek

Looptijd: februari - juni 2025
Dr. Wike Been
Rijksuniversiteit Groningen

De twee pijlers onder het systeem van collectieve arbeidsvoorwaarden staan onder druk: al decennialang zijn de lidmaatschapscijfers van vakbonden laag en recent zien we ook die van werkgeversorganisaties teruglopen. Dit laatste brengt de dekking van werknemers door cao’s in gevaar. Blijkbaar gaan de traditionele redenen voor werkgevers om via cao’s collectieve afspraken te maken over arbeidsvoorwaarden steeds minder op. Waarom is echter niet duidelijk. Hier gaat Been onderzoek naar doen.

Meer details over haar onderzoek

Looptijd: september 2024 - februari 2025
Dr. Verena Seibel
Universiteit Utrecht

Seibel wil meer inzicht krijgen in de relatie tussen het begrip dat migranten hebben van de Nederlandse verzorgingsstaat en het gebruik van uitkeringen wat betreft gezondheidszorg, kinderopvang, pensioenen en werkloosheid. Door de belangrijkste barrières in kaart te brengen, wil ze informatie verschaffen voor beleidsontwikkeling.

Meer details over haar onderzoek

Looptijd: februari - juni 2024
Mr. dr. drs. Hadassa Noorda
Universiteit van Amsterdam, Amsterdam Center for Criminal Justice

Wie in de gevangenis zit wordt sinds 2021 niet meer verplicht te werken. Dat kan worden gezien als een verbetering maar ook onder de nieuwe wet zijn gedetineerden kwetsbaar en worden zij benadeeld ten opzichte van andere arbeiders: gedetineerden werken voor een laag loon, hebben beperkte arbeids- en socialezekerheidsrechten en beschikken over nauwelijks tot geen keuzevrijheid wat betreft het werk dat zij verrichten. Dit fellowship legt een filosofische basis voor de ontwikkeling van regels ter bescherming van werkende gevangenen.

Meer details over haar onderzoek

 

Looptijd: september 2023 - januari 2024
Dr. Lieselotte Blommaert
Radboud University Nijmegen

Er is een levendige discussie gaande over welke maatregelen organisaties kunnen nemen om etnische discriminatie op de arbeidsmarkt te verminderen. Over het broodnodige draagvlak voor dit soort maatregelen – en hoe dat te vergroten – weten we echter nog opvallend weinig. Dit project draagt bij aan het dichten van dit gat in onze kennis. Het onderzoekt de mate van steun voor (of weerstand tegen) antidiscriminatie- of diversiteitsmaatregelen onder burgers in Nederland en andere Europese landen.

 

Meer details over haar onderzoek

Looptijd: februari - juni 2023
Dr. Loek Groot
Universiteit Utrecht

Ondanks de recent toegenomen belangstelling voor het basisinkomen zijn er weinig politieke partijen die het basisinkomen in hun partijprogramma hebben opgenomen. Als invoering van een volledig basisinkomen op korte termijn onwaarschijnlijk is kan toch worden nagedacht welke elementen van een basisinkomen, bijvoorbeeld met betrekking tot de sollicitatieplicht, de bijverdienregeling en de automatische toekenning op individuele basis, het meest kansrijk en waardevol zijn.

 

Meer details over zijn onderzoek

Looptijd: februari - juni 2023
Dr. mr. Victoria Daskalova
Utrecht Law School

In hoeverre moet het mededingingsrecht toezicht houden op collectieve acties door werknemers (onderhandelingen, overeenkomsten, boycotten of stakingen)? De meningen over deze vraag kunnen radicaal verschillen. Maar achter de normatieve vraag verbergen zich vaak angsten voor het doel en de aard van het mededingingsrechtelijk toezicht. Hoe intensief en hoe extensief moet een beoordeling van collectieve werknemersacties zijn? Dit project ontwikkelt drie scenario’s voor het beoordelen van collectieve werknemers’ acties in het kader van het mededingingsrecht om op deze vragen een antwoord te bieden.

“Het fellowship is een fantastische kans voor onderzoekers die werken aan arbeids- en sociale zekerheidsvraagstukken om onderzoek te doen in een interdisciplinaire omgeving. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe verrijkend deze ervaring is geweest.”

Meer details over haar onderzoek

Looptijd: september 2022 - januari 2023
Dr. Selin Dilli
Universiteit Utrecht, Economische en sociale geschiedenis

Vrouwelijk ondernemerschap is geen nieuw verschijnsel, maar we weten niet veel over hoe de historische ontwikkelingen ervan verklaard kunnen worden. Dit project gaat nieuwe longitudinale en vergelijkende data verzamelen over vrouwelijke bedrijfseigenaren en vernieuwers in Nederland in de twintigste eeuw. Aan de hand van deze data wil dit onderzoek laten zien welke factoren de toe- en afname in vrouwelijk ondernemerschap kunnen verklaren.

Meer details over haar onderzoek

Looptijd: februari-juni 2022
Dr. Thomas Kampen
Universiteit voor Humanistiek, Sociologie

In het kader van zijn Instituut Gak fellowship ontwikkelt Thomas Kampen nieuw onderzoek naar de impact van de coronacrisis op arbeidsmarktinclusie van mensen met een arbeidsbeperking. De coronacrisis heeft gevolgen voor ons denken over werk, zoals waar het verricht wordt, hoe we samenwerken met collega’s en hoe we werk combineren met bijvoorbeeld zorgtaken. Wat betekent dit voor de inclusie op de arbeidsmarkt van mensen met een arbeidsbeperking?

Meer details over zijn onderzoek

 

Looptijd: september 2021-januari 2022
Dr. Kobe de Keere
Universiteit van Amsterdam, Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen

Het aannemen van nieuwe werknemers is een lastige taak. Niet alleen omdat er lang moet gezocht worden naar die ene kandidaat met de juiste ervaring, opleiding en vaardigheden, maar ook omdat het selecteren van nieuwe collega’s altijd mensenwerk is. Wanneer mensen beslissen over mensen zijn heel wat aspecten zelden makkelijk ‘objectief’ te bepalen. Dit impliceert dat ook ethische overwegingen een rol gaan spelen tijdens beslissingsprocessen. Dit project probeert beter inzicht te krijgen in de rol van morele dynamieken binnen selectieprocedures.

 

Meer details over zijn onderzoek

 

 

Looptijd: februari 2021- juni 2021
Mr. dr. Anja Eleveld
Vrije Universiteit, Faculteit Rechtsgeleerdheid

In hoeverre ervaren bijstandsgerechtigden arbeid die zij verrichten in (‘onvrije’) verplichte re-integratietrajecten als waardevol werk? En in hoeverre beïnvloeden deze ervaringen de motivatie van bijstandsgerechtigden om uit te stromen naar regulier betaalde arbeid? Op basis van een analyse van eerder verzameld (kwalitatief) empirisch materiaal zal een antwoord worden geformuleerd op deze vragen.

 

Meer details over haar onderzoek

 

 

Looptijd: februari 2021- juni 2021
Dr. Theresa Kuhn
Universiteit van Amsterdam, Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen

Dit project onderzoekt internationale solidariteit in de Europese Unie. Ten eerste brengt dit project de mate van welvaartstaatchauvinisme – een voorkeur voor een goede verzorgingsstaat alleen voor autochtonen –in kaart. Een tweede vraag is hoe en onder welke voorwaarden de nationale grenzen aan solidariteit kunnen worden overwonnen: wie zijn de burgers die het meest geneigd zijn om internationale solidariteit te tonen? Wie maakt het meeste kans om internationale solidariteit te ontvangen? En hoe moet Europees sociaal beleid er uitzien om voldoende steun te verwerven?

 

Meer details over haar onderzoek

 

 

Looptijd: september 2020-februari 2021
Dr. Franca van Hooren
Universiteit van Amsterdam, programmagroep Political Economy and Transnational Governance

Dit project onderzoekt de politiek rond arbeidersrechten binnen verzorgingsstaten. Het project bestaat uit een vergelijking tussen vakbondsvorming en beleidsontwikkeling, gericht op drie domeinen aan de Nederlandse verzorgingsstaat: kinderopvang, langdurige  zorg en huishoudelijk werk. In hoeverre en op welke wijze zijn de belangen van werknemers in elk van deze domeinen vertegenwoordigd? Onder welke omstandigheden kunnen vertegenwoordigers van werknemers invloed uitoefenen op beleidsverandering? Het project is innovatief in zijn focus (sectoren waarin  vooral vrouwen, migranten en laagopgeleide mensen werken) en legt een verbinding tussen literatuur over verzorgingsstaten en arbeidsverhoudingen. Het betreft een theorie-gestuurde studie, waarbij gebruikgemaakt wordt van process tracing, een methode die het causale proces in zijn context analyseert.

 

Meer details over haar onderzoek

 

 

Looptijd: Februari – juni 2019
Dr. Natascha van der Zwan
Universiteit Leiden, Institute of Public Administration

De geschiedenis van de Nederlandse verzorgingsstaat overlapt ten dele met de ontwikkeling van financiële markten. Er bestaat vooral een sterke connectie op het gebied van de aanvullende pensioenen, waar de uitkeringen betaald worden uit beleggingen in financiële markten. Desondanks is de relatie tussen beide nog niet vaak wetenschappelijk onderzocht. In dit project wordt  gekeken hoe de overheid, het bedrijfsleven en de vakbonden financiële markten hebben gebruikt om hun eigen politieke doelstellingen op het gebied van pensioen te realiseren. Het onderzoek richt  zich op vijf historische momenten, die samen grotendeels de geschiedenis van het Nederlandse pensioenstelsel beslaan, van het begin van de 20e eeuw tot het heden. In het project worden vergelijkingen gemaakt met Duitsland en de Verenigde Staten, om zo de unieke geschiedenis van het Nederlandse pensioenstelsel te duiden.
 

“Dankzij de Instituut Gak Fellowship heb ik een half jaar kunnen besteden aan wat wetenschap zo mooi maakt: écht de tijd nemen voor het doen van onderzoek, het bijwonen van seminars en lezingen, en het voeren van lange gesprekken met collega’s uit diverse landen en disciplines.”

 

Meer details over haar onderzoek

 

 

Looptijd: September 2018 – januari 2019
Prof. dr. Willem Trommel
Vrije Universiteit Amsterdam, afdeling bestuurswetenschap en politicologie

Dit project wil het beroemde werk van Abram de Swaan over de geboorte en ontwikkeling van nationale verzorgingsstaten heroverwegen. Gezien een aantal ingrijpende veranderingen in de sociale, economische en politieke samenstelling van de welvaartsstaten van vandaag, zal de nadruk liggen op het ontwikkelen van nieuwe visies op welvaart en welzijn. Is het nationale niveau nog steeds  relevant of hebben we visies nodig die ‘het globale’ en ‘het lokale’ verbinden? Is de verzorgingsstaat nog steeds in de eerste plaats een institutie met een beschermende functie, of moeten we andere  functies voorzien, zoals verbinden en activeren? Zijn staten nog steeds de leidende actoren, of zijn andere instellingen en niveaus van solidariteit denkbaar en wenselijk? Vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke sectoren (politiek, kunst, wetenschap, industrie, maatschappelijke organisaties, enzovoort) zullen worden uitgenodigd om tijdens rondetafelgesprekken creatieve en innovatieve ideeën over verzorgingsstaathervorming te bespreken. De resultaten van het project zullen in een bundel worden gepubliceerd.

 

Meer details over zijn onderzoek

 

 

Looptijd: Februari – juni 2018