Gegevensuitwisseling en integraal werken sociaal domein

Gegevensuitwisseling en integraal werken in het sociaal domein: beperkingen, kansen en dilemma’s

Ontvangers van een uitkering in het kader van de Participatiewet hebben naast werkloosheid vaak te maken met lichamelijke, mentale of sociale problemen. Hoewel consulenten in het domein van Werk en Inkomen (W&I) zich primair richten op het probleem van werkloosheid, kan het voor het duurzaam oplossen van problemen van cliënten noodzakelijk zijn om verschillende vormen van dienstverlening aan cliënten goed op elkaar af te stemmen. Een dergelijk vorm van meer integrale dienstverlening vereist dat gegevens worden uitgewisseld tussen verschillende organisaties in het sociaal domein.

Sinds de invoering van nieuwe privacywetgeving in Nederland (de AVG in 2018) bestaat bij veel organisaties terughoudendheid met betrekking tot gegevensuitwisseling. Uit internationaal onderzoek naar gevolgen van general data protection regulation (GDPR) blijkt dat terughoudendheid vaak niet wordt veroorzaakt door de privacywetgeving zèlf, maar dat deze in veel gevallen kan worden toegeschreven aan onzekerheid die voortkomt uit de specifieke implementatie van de wetgeving, en aan nieuwe rollen van leidinggevenden, privacy-officers en consulenten. Kortom, de terughoudendheid lijkt naast juridisch vooral ook professioneel, cognitief en organisationeel van aard te zijn.

Het onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre en waarom consulenten bereid zijn om gegevens uit te wisselen met andere partners in het sociaal domein. Een belangrijk onderdeel van het onderzoek is een vignetten survey, waarin de reacties van respondenten op fictieve maar realistische cases worden onderzocht. De analyse van de gegevens uit het survey vormt de basis voor concrete aanbevelingen en interventies waarmee – binnen de kaders van privacywetgeving - mogelijkheden van gegevensuitwisseling in het sociaal domein beter kunnen worden benut.